Archiwum kategorii: Aktualności

Sympozjum Fizycy w świecie SI: przekraczanie granic dyscyplin (czwartek 12.12.2024)

Aktualności, Najbliższe seminaria, Seminaria

Dyrekcja Instytutu Fizyki UŚ oraz Polskie Towarzystwo Fizyczne mają zaszczyt i przyjemność zaprosić na wyjątkowe sympozjum naukowe
„Fizycy w Świecie SI: Przekraczanie Granic Dyscyplin”,
która odbędzie się w dniu 12 grudnia 2024 roku
w Kampusie Chorzowskim Uniwersytetu Śląskiego, ul. 75 Pułku Piechoty 1, 41-500 Chorzów w auli P/0/05.

Konferencja ta jest dedykowana najnowszym osiągnięciom z zakresu fizyki oraz sztucznej inteligencji, a jej celem jest zainspirowanie i zintegrowanie środowisk naukowych oraz technologicznych. Wydarzenie będzie doskonałą okazją do zaprezentowania, jak umiejętności i wiedza fizyków przyczyniają się do dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji w różnych dziedzinach, w tym w medycynie i optymalizacji procesów przemysłowych.

Szczególną atrakcją tegorocznego wydarzenia będzie segment poświęcony laureatom Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki z 2024 roku, którzy zostali wyróżnieni za przełomowe badania w obszarze komputerów kwantowych oraz ich zastosowań w sztucznej inteligencji. Ich rewolucyjne prace otworzyły nowe horyzonty zarówno w fizyce teoretycznej, jak i stosowanej, stwarzając niespotykane dotąd możliwości rozwoju technologii SI. Ich osiągnięcia będą omawiane podczas konferencji, ukazując, jak te innowacje zmieniają różnorodne branże.

Prelegentami będą fizycy pracujący zarówno na znakomitych uniwersytetach polskich i zagranicznych, jak i w sektorze prywatnym. Przewidujemy wykłady w języku polskim i angielskim. 

Aby uczestniczyć w wydarzeniu w formie stacjonarnej, należy się zarejestrować. Wydarzenie będzie emitowane na kanale Youtube.

Szczegóły na stronie: https://us.edu.pl/instytut/ifiz/event/fizycy-w-swiecie-si-przekraczanie-granic-dyscyplin/

07.11.2024 – Konwersatorium PTF – dr Karina Maciejewska, prof. UŚ – Inżynieria biomedyczna, fizyka i neuronauka łączą siły w walce o przywracanie funkcji sensomotorycznych i augmentacji zdolności poznawczych człowieka

Aktualności, Najbliższe seminaria, Planowane konwersatoria, Seminaria

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

dr Karina Maciejewska, prof. UŚ

Instytut Inżynierii Biomedycznej, Uniwersytet Śląski w Katowicach

wygłosi wykład w języku polskim pt.

Inżynieria biomedyczna, fizyka i neuronauka łączą siły w walce o przywracanie funkcji sensomotorycznych i augmentacji zdolności poznawczych człowieka

Współczesny człowiek jest coraz częściej częścią sztucznego kompleksu mieszanego, wchodząc w interakcję z urządzeniami, robotami lub narzędziami wspomagającymi jego funkcjonowanie. U osób zdrowych takie rozwiązania zwiększają zdolności motoryczne i poznawcze (augmentacja), a u pacjentów – ułatwiają lub wręcz umożliwiają funkcjonowanie (np. neuroprotezy). W celu rozwoju tych narzędzi i lepszego zrozumienia, jak człowiek (jego mózg i ciało) współpracuje z nimi, konieczne są interdyscyplinarne badania na pograniczu inżynierii biomedycznej, fizyki medycznej i neuronauki (czyli nauki badającej układ nerwowy). W ramach wykładu przedstawione zostaną badania dotyczące integracji sensomotorycznej, multisensorycznego sprzężenia zwrotnego, poznania i percepcji ucieleśnienia, z wykorzystaniem sygnałów biomedycznych. Badając aktywność elektryczną mózgu za pomocą elektroencefalografii (EEG) i potencjałów wywołanych (EP), czynność elektryczną mięśni (EMG), przewodność skóry (EDA), oraz wykorzystując nowoczesne technologie (np. wirtualną rzeczywistość, VR), staramy się poznać mechanizmy procesów neurofizjologicznych odpowiedzialnych za interakcje człowiek-technologia oraz nieprawidłową plastyczność mózgu np. w bólu fantomowym.

Konwersatorium odbędzie się hybrydowo w czwartek 07.11.2024 r. o godz. 1600 w Auli Kopernika, ul. Bankowa 14 w Katowicach oraz poprzez platformę Teams.
Do transmisji w Teams można dołączyć od godz. 1530.

Link do transmisji: Teams.

ptf_logo

 

11.01.2024 – Konwersatorium PTF – dr Waldemar Ogłoza – Astronomia w czasach antycznych

Aktualności, Najbliższe seminaria, Planowane konwersatoria, Seminaria

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

Dr Waldemar Ogłoza

Obserwatorium UKEN na Suhorze, oraz Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie 

wygłosi wykład w języku polskim pt.

Astronomia w czasach antycznych

Tematem wykładu będzie astronomia z przed ponad 2000 lat. Jak ludzie wówczas postrzegali niebo? Jakie praktyczne znaczenie miały obserwacje Słońca, Księżyca i planet? Jak radzono sobie z przewidywaniem zaćmień i innych zjawisk astronomicznych? Jakie funkcje spełniał tajemniczy mechanizm wydobyty z zatopionego wraku greckiego statku?

Konwersatorium odbędzie się hybrydowo w czwartek 11.01.2024 r. o godz. 1600 w Auli Kopernika, ul. Bankowa 14 w Katowicach oraz poprzez platformę Teams.
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do transmisji: Teams.

 

ptf_logo

 

Dyskusja Panelowa Rok Kopernika: Kosmos i my IF UŚ – 1.12.2023 (piątek)

Aktualności, Inne wiadomości, Seminaria

Instytut Fizyki im A. Chełkowskiego
oraz Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zapraszaja na kolejną dyskusję panelową:

Rok Kopernika: Kosmos i my

Tegoroczne wydarzenie zatytułowane „Rok Kopernika: Kosmos i my” to niepowtarzalna okazja, aby zgłębić tajemnice kosmosu ale też poznać bliżej życie oraz dokonania Mikołaja Kopernika.

W ramach wydarzenia zaproszeni naukowcy odkryją przed uczestnikami nieznane fakty z młodości Mikołaja Kopernika. Zabiorą uczestników w podróż przez fascynującą ewolucję Wszechświata. Pokażą, w jaki sposób obserwacje astronomiczne potwierdzają kopernikańską teorię heliocentryczną i przedstawią fascynujące aspekty gwiazd neutronowych. Odkryją sekrety promieniowania kosmicznego i opowiedzą o badaniach prowadzonych na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Przybliżą także nowoczesne technologie pozwalające na odkrywanie niewidocznych aspektów kosmosu i opowiedzą o kosmosie pełnym nierozwikłanych zagadek.

Wydarzenie odbędzie się w piątek, 1 grudnia 2023 r. w Auli P/0/05 na terenie kampusu chorzowskiego Uniwersytetu Śląskiego (budynek „SMCEBI”, 75 Pułku Piechoty 1a, Chorzów).
Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.
Plakat z programem

Nagranie na YouTube:

Link

Program wydarzenia:

9:15 – 9:30

Rozpoczęcie wydarzenia i pierwszej sesji wykładów

9:30 – 10:00

 Przodkowie i najbliżsi Mikołaja Kopernika
Prof. dr hab. Krzysztof Mikulski (Dyrektor Centrum Badań Kopernikańskich Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Nasza wiedza o pochodzeniu, przodkach i młodości Mikołaja Kopernika przez długi czas pozostawała bardzo skromna. Dzisiaj można uznać, że wiemy bardzo dużo o toruńskich korzeniach astronoma. Charakter jedynie hipotezy, ale dość prawdopodobnej, ma teza o śląskim pochodzeniu rodziny ojca Kopernika – tyle że nie z Kopernik, ale z Nysy. Nie da się też utrzymać dotychczasowych poglądów o starszeństwie dzieci w rodzinie Koperników, miejscu urodzenia uczonego w Toruniu. Wykluczyć też można pewne domysły dotyczące jego nauki szkolnej, przed wyjazdem na studia do Krakowa.

10:00 – 10:25

 Krótka historia Wszechświata
Prof. Dr hab. Jan Sładkowski (Instytut Fizyki im. A. Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski)
Wykład przybliży słuchaczom aktualny stan wiedzy na temat powstania i ewolucji Wszechświata. Omówione będą kluczowe momenty fascynującej i burzliwej historii Wszechświata oraz próby ich zrozumienia w ramach aktualnej wiedzy. Wspomniani będą również ludzie, dzięki wysiłkowi i uporowi których poznajemy tajemnice naszego istnienia. Do zrozumienia wykładu wystarczy wiedza wyniesiona ze szkoły.

10:25 – 10:50

 Co zawdzięczamy gwiazdom neutronowym
Dr hab. Ilona Bednarek, prof. UŚ (Instytut Fizyki im. A. Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski)
W czasie wykładu przedstawione zostaną własności niezwykłych obiektów jakimi są gwiazdy neutronowe. Znajdują się one w centrum wielu nierozwiązanych problemów astrofizyki i grawitacji. Jednak odpowiednia interpretacja zjawisk z udziałem gwiazd neutronowych wymaga poznania i zrozumienia tego co dzieje się w ich wnętrzu.

10:50 – 11:05

 Przerwa
W trakcie przerwy możliwość zobaczenia wystaw:
„Konkursu Wzrostu Kryształów”

11:05 – 11:10

Rozpoczęcie drugiej sesji wykładów

11:10 – 11:40

 Zobaczyć niewidoczne
Stefan Janta (Dyrektor Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie)
Przez całe tysiąclecia astronomowie skazani byli na obserwacje wykonywane własnym wzrokiem, czyli wyłącznie w zakresie światła widzialnego. Wynalezienie lunety także tego nie zmieniło. Luneta pozwoliła jedynie sięgnąć „głębiej”. Jednak Kosmos mówi do nas także w innych zakresach fal elektromagnetycznych. Obecne technologie pozwalają spojrzeć na dostępny naszym obserwacjom Wszechświat niemal w całym zakresie widma elektromagnetycznego. Co udało się zobaczyć na niebie, gdy zaczęto obserwować niewidoczne?

11:40 – 12:05

 Promieniowanie kosmiczne – co to jest i jak je mierzymy
dr hab. Seweryn Kowalski, prof. UŚ (Instytut Fizyki im. A. Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski)
Na wykładzie zostaną przedstawione fundamentalne informacje dotyczące promieniowania kosmicznego, jego źródeł, składu oraz technik pomiarowych. Przyjrzymy się również obecnie używanym detektorom promieniowania kosmicznego, w tym umieszczonym na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ponadto, dowiemy się, w jaki sposób duże laboratoria cząstek elementarnych mogą wspomagać badania nad promieniowaniem kosmicznym.

12:05 – 12:30

 O deficycie materii i antymaterii we Wszechświecie i konieczności nowej rewolucji w fizyce (cząstek)
Prof. dr hab. Janusz Gluza (Instytut Fizyki im. A. Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski)
Ewolucja kosmosu zależy od gęstości i rodzaju materii w nim zawartej. W ten sposób rozumiemy jak Wszechświat się rozprężał i stygł, tworząc wpierw nukleony, potem lekkie pierwiastki, atomy, na koniec gigantyczne struktury w skali makro. Jednak w tym obrazie brakuje pełnego zrozumienia mechanizmu dominacji materii nad antymaterią, w końcu wszechobecnej obserwacji. Z kolei obserwacje między innymi dynamiki krzywych rotacji galaktyk prowadzą do wniosku, iż na każdy gram zwykłej materii przypadają cztery inne gramy nieznanej nam, nieobserwowanej „ciemnej” materii. W wykładzie naszkicuję propozycje wytłumaczenia tych problemów poprzez modyfikację modeli oddziaływań cząstek, na przykład egzotyczne rozpady jądrowe beta, wprowadzanie symetrii dyskretnych zapachów czy też eksperymenty poszukujące ciemnej materii. Proponowane nowe hipotezy, idee czy też eksperymenty, w przypadku ich potwierdzenia, będą rewolucyjne. Możliwe jednak iż wysiłki te okażą się niewystarczające i potrzebujemy zupełnie nowego spojrzenia na relacje pomiędzy modelami w mikro i makro świecie, na miarę rewolucji Plancka kwantowania energii, czy też nowego spojrzenia na układ Słoneczny przez Kopernika.

12:30 – 13:00

 Przerwa

13:00– 13:05

 Rozpoczęcie sesji panelowej poprzedzonej wykładem

13:05 – 13:50

 Wstrzymał …, ruszył …, . i co dalej …? czyli skąd wiemy, że Kopernik miał rację
Dr Waldemar Ogłoza (Obserwatorium UKEN na Suhorze, oraz Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie)
Wykład popularnonaukowy o faktach obserwacyjnych potwierdzających teorię heliocentryczną. Przedstawione zostaną obserwacyjne podstawy na których astronomia zbudowała najpierw teorię geocentryczną oraz powody dla których została ona obalona na rzecz rewolucji kopernikańskiej.

13:50 – 15:30

 Panel dyskusyjny

Serdecznie zapraszamy do udziału w wydarzeniu!

Dyrekcja Instytutu Fizyki
Prof. dr hab. Sebastian Pawlus – Dyrektor Instytutu Fizyki
dr hab. Elżbieta Stephan, prof. UŚ – Zastępca Dyrektora Instytutu Fizyki

Przewodniczący PTF Oddział w Katowicach
dr hab. Paweł Zajdel, prof. UŚ

Komitet organizacyjny
prof. dr hab. Janusz Gluza
dr hab. Seweryn Kowalski, prof. UŚ
dr Katarzyna Balin, prof. UŚ
Agnieszka Jankowska

20.09.2023 – wykład prof. Avi Loeba – online

Aktualności, Najbliższe seminaria, Planowane konwersatoria, Seminaria

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na wykład, na którym:

prof. Avi Loeb

  Harvard University, USA

wygłosi wykład na temat

In Search for Technological Interstellar Objects

Prof. Loeb wysunął hipotezę o znalezieniu technologicznie rozwiniętego materiału spoza układu słonecznego (link).

Abstrakt wystąpienia:

The search for extraterrestrial life is one of the most exciting frontiers in science. First tentative clues were identified close to Earth in the form of the first interstellar meteors IM1 and IM2 of unusual material strength, the anomalous interstellar object `Oumuamua and Unidentified Aerial Phenomena (UAP) near Earth. The recently announced „Galileo Project” ushers the new frontier of „space archeology” in search of extraterrestrial technological relics. The lecture will feature content from the book „Interstellar”.

Zapraszają Instytut Fizyki UŚ i Sekcja Oddziaływań Fundamentalnych PTF

Link do spotkania jest już na stronie:
https://indico.if.us.edu.pl/event/18/page/110-public-talk-by-professor-abraham-avi-loeb
Na stronie znajduje również się bogate CV profesora Loeba.

Połączenie zostanie otwarte bezpośrednio (ok. 30 min.) przed wykładem.
Wykład odbędzie się online (limit 500 połączonych jednocześnie osób).
 

ptf_logo

 

15.06.2023 – Konwersatorium PTF – dr hab. Piotr Wcisło, prof. UMK

Aktualności, Planowane konwersatoria

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium, na którym:

dr hab. Piotr Wcisło, prof. UMK

 z Uniwersytetu im. M. Kopernika w Toruniu

wygłosi wykład na temat

Wykorzystanie ultradokładnej spektroskopii laserowej do testowania teorii kwantowej i poszukiwania nowej fizyki

Najbardziej podstawową obecnie znaną teorią opisującą strukturę materii i oddziaływania jej składników (poza grawitacją) jest model standardowy, który stanowi ‘najnowszą wersję’ teorii kwantowej. To na nim opierają się kolejne działy fizyki, począwszy od cząstek elementarnych, poprzez atomy i molekuły, aż bardziej złożone struktury, których opis stanowi domenę chemii czy wręcz biologii. Teoria kwantowa cechuje się niezwykłą siłą predykcji – dotąd żaden eksperyment nie okazał się z nią sprzeczny, a liczne pomiary potwierdziły poprawność jej przewidywań z oszałamiającą dokładnością (np. pomiar struktury atomu wodoru czy pomiar anomalnego magnetycznego momentu dipolowego elektronu z dokładnością kilkunastu miejsc znaczących).

Istnieje szereg problemów fizycznych i pytań dotyczących praw podstawowych sugerujących, że model standardowy nie jest ostatecznym wydaniem teorii kwantowej, np.: problem unifikacji modelu standardowego z ogólną teorią względności, pytanie o istnienie i strukturę ciemnej materii, pytanie o to, czy stałe fundamentalne są stałe (w przestrzeni i czasie) – i wiele innych. W trakcie wykładu opowiem o prowadzonych w moim zespole eksperymentach, które wykorzystują ultradokładne systemy laserowe do testowania teorii kwantowej.

Konwersatorium odbędzie się hybrydowo we czwartek 15.06.2023 r. o godz. 1600 stacjonarnie w Auli Kopernika, Katowice, ul. Bankowa 14 oraz poprzez platformę Teams. Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do transmisji: Teams .
QR-code

 

ptf_logo

9.05.2023 – Seminarium naukowe PTF – dr Jacobo Troncoso (U. de Vigo, Hiszpania)

Aktualności, Najbliższe seminaria, Planowane konwersatoria, Seminaria

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na seminarium naukowe, na którym:

dr Jacobo Troncoso

 Departamento de Física Aplicada, Universidad de Vigo

wygłosi wykład w języku angielskim pt.

Temperature of Maximum Density for Water and Aqueous Solutions

Water is the most important liquid from the human perspective. Surprisingly, the physical behavior of water strongly departs from other liquids, showing an unusual behavior in many of its properties. The maximum of density, which for pure water is achieved at around 4 C at the atmospheric pressure, is the most widely known among these physical anomalies. At present, it is an accepted that this maximum comes from a competition between two forms of water: one characterized by a highly ordered hydrogen-bonded structure, less dense and prevalent at low temperature, and the other one, less structured, denser, and prevalent at high temperature. The addition of solutes distorts the hydrogen bonded structure of water, modifing the location of the temperature of maximum density (TMD) – an experimental fact noted as far back as XIX century [1]. The amount of the variation in the TMD depends on the solute concentration and also on its chemical nature. Usually, TMD goes to lower temperatures, decreasing as solute concentrations increases. However, some chemicals, mainly short chain alcohols, slightly
increase the TMD. A significant amount of new experimental works have been carried out
recently [2-4], allowing to see a wider perspective.
During the seminar we shall review the recent results comprising a variety of inorganic and organic solvents and the effect of pressure over the TMD.

Acknowledgment
The author acknowledges financial support from the Spanish Ministry of Science and Innovation under Grant No. PID2020-115722GB-C22.

References
1. M. C. Despretz, Ann. Chim. Phys. 70 (1839) 49-81.
2. J. Troncoso, Fluid Phase Equilibr. 549 (2021) 113191.
3. D. González-Salgado, et al., J. Chem. Phys. 156 (2022) 154502.
4. F. Gámez, et al., J. Mol. Liq. 377 (2023) 121433

Streszczenie po polsku w ogromnym skrócie:
Woda jest płynem o największym znaczeniu dla ludzkości. Jej własności fizyczne, a w szczególności temperatura największej gęstości (TMD) znacznie odbiegają od pozostałych cieczy. Pod normalnym ciśnieniem największa gęstość osiągana jest około temperatury 4 stopni C. Rozpuszczanie w wodzie substancji może zarówno TMD obniżać jak i podwyższać [1] (np. alkohole o krótkim łańcuchu węglowym), za co odpowiedzialne są głównie wiązania wodorowe. Badania przeprowadzone w ostatnim okresie [2-4] pozwoliły jednak zrozumienie tego zjawiska w znacznie szerszej perspektywie, która przedstawiona zostanie czasie seminarium.

Konwersatorium odbędzie się hybrydowo we wtorek 9.05.2025 r. o godz. 1600 w sali P/0/05, w budynku SMCEBI w Chorzowie oraz poprzez platformę Teams. Szczegóły podamy wkrótce.
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do transmisji: Teams .

 

ptf_logo

16.03.2023 – Konwersatorium PTF – prof. dr hab. Zofia Drzazga

Aktualności, Najbliższe seminaria, Planowane konwersatoria, Seminaria

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

prof. dr hab. Zofia Drzazga

 

wygłosi wykład w języku polskim pt.

Obrazowanie funkcjonalne mózgu – Rs-fMRI vs fMRI

Ostatnio obserwuje się wzrost zainteresowania zastosowaniem wyspecjalizowanych technik MRI zarówno w celach poznawczych jak i klinicznych. Warto poznać podstawy biologiczne i fizyczne obrazowania aktywności pól Brodmanna. Co dzieje się w naszym mózgu, kiedy intensywnie pracujemy a co gdy odpoczywamy? Przedstawione zostaną metody optymalizacji badań obrazowania funkcjonalnego ze stymulacją (fMRI) i bez stymulacji zadaniowej (Rs-fMRI) w stanie normy i patologii na przykładzie badań prowadzonych w Centrum Obrazowania Helimed w Katowicach oraz Zakładzie Interwencyjnej i Diagnostycznej Neuroradiologii w Szpitalu Uniwersyteckim w Tübingen (Germany).

Konwersatorium odbędzie się hybrydowo w czwartek 16.03.2022 r. o godz. 1600 w Auli Pańki, ul. Bankowa 14 w Katowicach oraz poprzez platformę Teams.
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do transmisji: Teams.

 

ptf_logo

14.03.2023 – Święto Liczby Pi

Aktualności, Inne wiadomości

Serdecznie zapraszamy na kolejną edycję Święta Liczy Pi organizowaną przez Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ. Wykłady odbędą się aż w trzech lokalizacjach – Katowicach, Sosnowcu i Chorzowie.

Zapraszamy do zapoznania się z pełnym harmonogramem imprezy na stronie:
https://us.edu.pl/wydzial/wnst/wspolpraca/szkoly/swieto-liczby-pi/

Jak co roku, PTF objął Święto Liczby Pi patronatem honorowym.
Serdecznie zapraszamy!